In de kijker: Gemeente Rotselaar

Iedere nieuwsbrief zetten we één van onze aangesloten gemeentes in de kijker. Deze maand: Rotselaar!



Delen

Beleef Rotselaar 

Gemeente Rotselaar is 37,22 km² kilometer groot en telt zo'n 17.294 inwoners.  Vele kennen de gemeente van zijn festivalpark Werchter, de zwemzone in ‘de Plas’ of misschien wel de Demergotiek. 

Je kan de omgeving beter leren kennen door een bezoekje te brengen aan het bezoekerscentrum van de Hagelandse wijn en het Belevingscentrum Rock Werchter X.  Of je kan al wandelend via het wandelnetwerk Demer-en Dijle op ontdekking gaan. Uiteraard kan je de streek ook per fiets verkennen aan de hand van het?fietsknooppuntennetwerk. 

Onder andere de Sint Martinuskerk in Wezemaal en Toren ter Heide in Rotselaar zijn enkele voorbeelden van de ijzerzandsteen-architectuur die deze streek kenmerkt. 

 

Recente realisaties

Demerstraat  

Een verlaten weekendvijvercomplex, met coniferen en sparren op de oevers, omheiningen en vervallen chalets: dat was de situatie die onze collega’s aantroffen in 2017 bij de start van het project in de Demerstraat. Hier was heel wat winst voor de natuur te rapen. De betrokken medewerkers wisten nagenoeg alle eigenaars te overtuigen om hun terreinen aan te pakken. Via een Duurzaam Biodiversiteitsproject van Provincie Vlaams-Brabant verzamelden we de nodige financiële middelen en ook gemeente Rotselaar zorgde voor logistieke steun via o.a. de levering van containers. Arbeiders verwijderden de bouwvallige chalets en het rondslingerend afval, net zoals de afsluitingen. Nadien kapte een bosexploitant alle coniferen en andere uitheemse bomen. of afgevoerd. Het resultaat was een veel opener terrein. In een volgende fase werd in een groot deel van vijvers het slib geruimd. Enkele vijvers met een veenbodem bleven onaangeroerd. Het slib werd in een van de grotere vijvers achter een slibdam gedeponeerd, waardoor dure afvoerkosten konden vermeden worden. Tot slot werd aan de rand van het bos een nieuwe bosrand aangeplant. 

Na afloop van het project was het nabeheer wel een knelpunt. Het terrein begon langzaam opnieuw te verbossen, zij het voornamelijk met inheemse soorten. Hierdoor dreigden de oevers opnieuw te overschaduwen. Ondertussen is het ANB echter begonnen met het aankopen van een aantal vijvers, waardoor zij voor het verder beheer hiervan zullen zorgen. Dankzij al deze maatregelen creëren we meer kansen voor watergebonden dier- en plantensoorten zoals ijsvogel, kleine watersalamander of kleine spinnende watertor. 

 

Krocht, Montfortcollege 

Het betreffende gebouw is een belangrijk overblijfsel van het westelijk deel van de oude cisterciënzerinnenabdij. Het maakte in het begin van de 13e eeuw deel uit van de conventsgebouwen. Dit wil zeggen: de vertrekken van het convent of de plaatselijke gemeenschap van zusters, waar buitenstaanders strikt de toegang tot werd ontzegd. Deze structuur, opgetrokken in ijzerzandsteen, is het enige bovengrondse deel van de oude abdij dat overblijft en heeft dus ook een zeer belangrijke erfgoedwaarde. De meeste abdijgebouwen werden begin 19e eeuw gesloopt en de restanten werden omgevormd tot een romantisch geïnspireerd park. Hier dankt de krocht zijn huidige vorm aan. 

Momenteel heeft het gebouw nog weinig functie waardoor de vleermuizen er een thuis hebben gevonden.  Overwinterende vleermuizen zijn erg vatbaar voor eventuele verstoring. We namen daarom het initiatief om het gebouw daartegen te beschermen. In 2020 werd het object in samenwerking met het Montfortcollege en het Agentschap Natuur en Bos zo ontoegankelijk mogelijk gemaakt voor ongewenste gasten. 

Enkele kleinere raamopeningen werden afgedicht zodat er nieuwe nissen ontstonden en directe tocht wordt verminderd. Een grote poort, sluit de hoofdingang af en het kleine deurtje aan de oostkant werd vervangen door een vaste plaat.  

Men vindt hier jaarlijks minstens 2 à 3 soorten. De Baardvleermuis en de Brandts vleermuis zijn twee soorten die erg op elkaar lijken. Bij tellingen, zowel visueel als met de batdetector zijn ze eigenlijk niet van elkaar te onderscheiden. De andere soort is de Franjestaart. In 2023 werd er door de vleermuizenwerkgroep een record van maar liefst 72 overwinterende diertjes geteld en nog een extra soort gespot. Een ingekorven vleermuis had een ideaal plekje gevonden in een nis in het plafond. Onze ingrepen lijken dus wel goedgekeurd door onze gevleugelde vriendjes. 

 

Kamsalamander 

In 2016 ruimden we enkele poelen die het overblijfsel vormen van een oude Dijlemeander. Dit stond volledig in het teken van één van de zeldzaamste amfibieënsoorten van het Hageland: de kamsalamander. De grootste watersalamander die in Vlaanderen voorkomt is nog maar op enkele geïsoleerde plaatsen terug te vinden in de gemeentes Aarschot, Begijnendijk en Rotselaar. 

Door de laatste plekken waar hij voorkomt zo goed mogelijk te onderhouden en waar het kan bijkomende voortplantingsplaatsen te voorzien, hopen we op termijn deze soort terug een plaats te geven in ons landschap. Deze soort hoort absoluut thuis in Rotselaar.  

We blijven de poelen opvolgen en geven advies aan de eigenaars. De voorbije jaren werd er nog voortplanting vastgesteld door het vinden van larven en juveniele dieren, alhoewel in zeer lage aantallen. Ook in 2023 houden we de vinger aan de pols en plannen we een fuikenronde in. 

 

Demertrefplaats 

In de integrale visie over de Demervallei, goedgekeurd in 2016, ?is er ook ruimte voor zachte recreatie. Om de vallei aantrekkelijker te maken hadden de plannenmakers een aantal ontmoetingsplaatsen voorzien, die het verhaal van de streek zouden vertellen: de Demertrefplaatsen. Elke trefplaats, ontworpen door Art-Ex uit Aarschot, is gemaakt uit cor-tenstaal en speelt in op lokale elementen en verhalen. In Rotselaar werd zo in 2018 een ‘bomenbrug’ gerealiseerd. Vanop de Demerdijk kan je via een brug in cor-tenstaal rond een aantal mooie zomereiken wandelen. De brug omarmt als het ware de bomen. Voor het project werd er samengewerkt met de betrokken gemeenten, Toerisme Vlaams-Brabant en konden we rekenen op de financiële steun van Europa, Provincie Vlaams-Brabant en Vlaanderen.  

Het project kreeg in 2021 een leuk vervolg. Dankzij opnieuw Provincie Vlaams-Brabant konden we een extra visueel element aan de site toevoegen, namelijk het beverkunstwerk. Dit land-artproject bestaat uit een grote stapel boomstronken, die een dwarsdoorsnede van een beverburcht simuleert. Het snijvlak vormt een groot houten ‘canvas’. Hierop spoot street artist Dzia een portret van een bever, een diersoort die een aantal jaren geleden de Demervallei opnieuw heeft veroverd. Dzia deed dit in zijn kenmerkende stijl. Vanop het bomenpad heb je nu een mooi zicht op dit schilderij.  

 

 

Speelbos ’t Waterdraakje Wezemaal 

Eind 2012 nam Rotselaar het initiatief voor meer groene speel- en ontspanningsruimtes. De gemeente kocht twee stukken grond aan. Eentje in de buurt van de Werchterse chiro en een tweede tussen de Vleugtweg en de Bosweg in Wezemaal. Beide locaties werden strategisch gekozen, dichtbij de dorpskern en goed bereikbaar voor de plaatselijke jeugdbewegingen. 

Samen met IGO bouwde de gemeente een erg gevarieerd domein uit. Wilgentunnels, een doolhof van takkenrils, een wiebelstam… zorgen voor een onvergetelijke speelervaring in de natuur.  Naast deze spelelementen werd er door de gemeente en het regionaal landschap ook gewerkt aan biodiversiteit. Zo werden er in het speelbos ‘t waterdraakje drie nieuwe poelen aangelegd om het leefgebied van de kamsalamander te verbeteren.  

Wil je het speelbos ‘t Waterdraakje zelf ontdekken?  
Via de Vleugtweg of de Bosweg in Wezemaal stap je deze wonderlijke plek binnen.