Soort in de kijker: Gehoornde metselbij (Osmia cornuta)
vrijdag 10 april 2020
Soort in de kijker: Gehoornde metselbij (Osmia cornuta)
Van zodra de eerste lentezonnestralen alles opwarmen, begint het ook te gonzen rond de bijenhotels. De eerste bijen die je er dan ziet vliegen, zijn gehoornde metselbijen.
De eerste die verschijnen zijn de mannetjes. Ze hebben witte haren op de kop en vliegen al vanaf begin maart. Ongeveer een week later worden ze gevolgd door de vrouwtjes die je herkent aan de zwarte horens op de kop. De gehoornde metselbijen zijn tot 16 mm lang en vliegen tot einde mei. Uiteraard zijn bijen afhankelijk van bloemen. De gehoornde metselbij verzamelt stuifmeel bij o.a. esdoorn, wilg, meidoorn, paardenbloem, boterbloemen en fruitbomen.
De gehoornde metselbij lijkt met zijn sterke beharing op een kleine hommel. Hommels zijn echter toch opvallend groter en ze leven in kolonies. Je kan wel tientallen tot honderden gehoornde metselbijen bij een bijenhotel zien maar elk vrouwtje heeft haar eigen nestruimte gekozen. Omdat de gehoornde metselbij enkel bovengronds nestelt, gaat het om ronde gaten in bamboe en andere holle gangen in stengels, hout, steen,… Omdat het een vrij grote soort is, gebruikt ze enkel nestgangen met een diameter van 7 tot 11 mm. In een nestgang worden om de ca 1 cm tussenwanden gemaakt, waarvoor de gehoornde metselbij graag leem gebruikt. Ieder compartiment wordt voorzien van stuifmeel en een eitje. Uit het eitje verschijnt al na enkele dagen een larve, die zich onmiddellijk voedt met het stuifmeel. Nadien verpopt de larve. Ze blijft nu zo’n elf maanden als pop in de nestgang. Wanneer dan de eerste lentezonnestralen opnieuw alles opwarmen, dan kan ze weer vroeg uit de veren.
Tijdens ons Interregproject Meer Natuur voor Pittig Fruit bleek dat de gehoornde metselbij ook in de fruitsector een belangrijke rol kan spelen. Door het plaatsen van nestblokken kan een fruitteler immers een interessante populatie van deze soort in zijn plantage ontwikkelen. Tegenover de gewone honingbijen heeft een metselbij als voordeel dat ze ook bij minder gunstige weersomstandigheden blijft rondvliegen op zoek naar voedsel. Dat zorgt niet alleen voor meer fruit, maar ook voor betere kwaliteit.
Wil je graag de (wilde) bijen helpen? Dat kan je doen in je eigen tuin: je leest er hier meer over!
