Verschillende vleermuissoorten doorstaan barre tijden in Vlaanderen. Door het verdwijnen van hun natuurlijke verblijfplaatsen en jachtgebieden krijgen ze het moeilijk. Vooral soorten die nood hebben aan een grote, open zolders vinden nog moeilijk een verblijfplaats. Natuur en Bos, Natuurpunt Studie en de Regionale Landschappen zoeken daarom samen naar zolders om die vleermuisvriendelijk in te richten.
Vleermuizen zijn erg nuttige, maar veeleisende dieren. Nuttig omdat ze gemakkelijk een paar duizend muggen en motten verorberen per nacht. Veeleisend omdat ze een complex netwerk nodig hebben van zomerverblijfplaatsen, winterverblijfplaatsen, jachtgebieden en landschapselementen die dit alles verbinden. Veel vleermuissoorten stellen dus erg hoge eisen aan hun habitat en daarom loopt het mis als één van deze tandwieltjes in het systeem niet in orde is.
Vleermuizen houden van historische zolders
Zo’n tandwieltje is de zomerverblijfplaats, waar de jongen worden geboren en grootgebracht. Een aantal soorten kiezen hiervoor warme zolders uit, waar ze de geschikte temperatuur kunnen zoeken van de nok van de zolder tot aan de vloer. Ook wegkruipmogelijkheden spelen een belangrijke rol bij de keuze van de zomerverblijfplaats. De aanwezigheid van spleten en holten in en tussen balken zijn heel belangrijk. Daarom worden voornamelijk zolders van oude gebouwen zoals kerken, kastelen en abdijen in gebruik genomen.
Meer en meer zolders krijgen echter een nieuwe bestemming of worden o.w.v. isolatienormen hermetisch afgesloten. Bij restauratie wordt het houten gebinte regelmatig behandeld met giftige producten of worden vleermuiskolonies onwetend verstoord.
‘Toch is het niet onhaalbaar om zolders met kleine ingrepen vleermuisvriendelijk in te richten. Je kan met vaak eenvoudige ingrepen dakkapellen, nissen, verlichting, enz. van de kerkzolder zo aanpassen dat je het verschil maakt voor de vleermuis. Een vleermuizenmoeder krijgt dan een rustige, warme plek om haar jong groot te krijgen’, vertelt Bert Vandebosch, medewerker Biodiversiteit van Regionaal Landschap Noord-Hageland. Samen met Wout Willems, vleermuizenexpert van Natuurpunt Studie bezoeken ze de kerkzolders in de regio.
Bert Vandebosch: ‘Tijdens zo’n bezoek kijken we of de kerkzolder bewoond is door vleermuizen, we zoeken de invliegopeningen, we kijken in spleten en gaten… en we zoeken naar uitwerpselen. Na ons bezoek ontvangt de eigenaar een gepersonaliseerd advies.’
Wie vleermuisvriendelijke maatregelen neemt op zijn (historische) zolder, kan hiervoor een subsidie krijgen van het Agentschap voor Natuur en Bos.